Dábálamosat giddodaga dahje láigovuoigatvuođa oamasteaddji molsašuvvá giddodatgávppis, muhto oamastus sáhttá nuppástuvvat maiddái eará sivaid geažil.
Lagamučča jápmin ja árbečáliheapmi
Jápmima maŋŋá árbečáliheami galgá dahkat golbma mánotbaji siste. Eanamihtidanlágádusa áššehasbálvalus veahkeha čielggadit jápmán olbmo giddodatoamastusaid ja giddodagaide laktáseaddji giddehusaid. Sáhtát diŋgot mis lágačuorvvaduođaštusa, láigovuoigatvuođaduođaštusa dahje losádusduođaštusa.
Go árbečáliheapmi lea dahkkojuvvon, jápminbeassái gánneha ohcat čilgenlágačuorvaga. Čilgenlágačuorvva álkida giddodaga vuovdima, go das oaidná buot jápminbeasi osolaččaid, iige oastái dárbbaš addit árbegirjji mildosiiddisguin.
Giddodahkii laktáseaddji pántagirjjit leat tiippalaččat báŋkkus dahje giddodaga oamasteaddjis alddis. Láhppon pántagirjjiid galgá jámihit gearretrievttis.
Lassedieđut árbečáliheami birra Vearrohálddahusa neahttasiidduin
Loga lasi váldosiin ja duođaštusain sihke daid diŋgomis
Árbejuohku
Árbejuogus jábmi giddodagaid oamastus juhkkojuvvo beasseosolaččaide ja testameantaoažžuide. Dan maŋŋá ođđa oamasteaddji galgá registreret oamastanvuoigatvuođa ohcamiin lágačuorvaga. Sádde ohcamuša mielddusin árbegirjji mildosiiddisguin, testameantta (juos lea) mildosiiddisguin ja álgoálgosaš árbejuohkosoahpamuša.
Oasseárbejuogus juogekeahttá báhcán giddodatopmodat báhcá jápminbeasi háldui, goas dasa gánneha ohcat čilgenlágačuorvaga.
Testameanttain ožžojuvvon giddodat
Testameanttain mearriduvvo máŋgii giddodaga dahje láigovuoigatvuođa oamastusa sirdašuvvamis. Testameantta vuođul sáhtát ohcat lágačuorvaga dahje láigovuoigatvuođa sirdima. Lasit ohcamuššii árbegirjji mildosiiddisguin, álgoálgosaš testameantta ja čielggadusa dan lágafámolašvuođas. Lágafámolašvuođaduođaštusa fidnet gearretrievttis.
Juogadeapmi dadje opmodaga juohkin náittosearrodilis
Juos fásta opmodaga oamastus nuppástuvvá, oza lágačuorvaga juogadeamis dahje opmodaga sirremis du fidnen giddodaga oassái. Lágačuorvaga ohcama várás Eanamihtidanlágádussii galgá doaimmahit earret eará juogadeami dahje opmodaga sirrensoahpamuša álgoálgosažžan, čielggadusa juogadanákkas nappo gearretrievtti almmuhusa das, ahte náittosearroášši lea álggahuvvon sihke vejolaš dássema máksinguitte. Geahča váriidsirdinvearu máksinrávvagiid (suomagillii).
Giddodaga oažžun skeaŋkan
Go oaččut giddodaga skeaŋkan, registrere oamastanvuoigatvuođa ohcamiin lágačuorvaga guhtta mánotbaji siste skeaŋkagirjji vuolláičállimis. Gávpenannejeaddji doaimmaha skeaŋkagirjji Eanamihtidanlágádussii. Skeaŋkkas máksin láhkái skeaŋkavearus oaččot lassedieđuid vearuheaddjis.